Lichaam en geest zijn nauw met elkaar verbonden. Chronische pijn is vaak een oproep om oud trauma op te lossen. Dat is de visie van Frieda van Dijen, die haar standpunten onder andere onderbouwt met de wetenschappelijke kennis van Dokter John E. Sarno.
Frieda kun je eens uitleggen aan de hand van je levensverhaal waar jouw interesse in anders omgaan met pijn vandaan komt?
Ik had talent voor ballet en zat ook op de balletacademie. Maar in de loop der jaren werd duidelijk dat ik té lief en té empatisch was om als professionele ballerina de kost te verdienen. Ik kreeg een burn-out en mijn leven leven lag in duigen. Ik heb uiteindelijk nog wel een aantal jaren balletles gegeven. Ik ging massage en bewegingstherapie studeren. In die periode ontstond ook mijn interesse om anderen te gaan begeleiden. Ik merkte dat ik mensen heel snel begrijp en snel zie waar het probleem zit. Daarom ben ik opleidingen gaan volgen om mensen te leren coachen en startte ik mijn eigen praktijk. De zware ballettraining in mijn jeugd eiste intussen zijn tol. Het bleek dat ik versleten heupen had. Ik werd geopereerd en kreeg twee nieuwe heupen. De revalidatie was pijnlijk, vooral omdat ik 6 weken na de operatie viel. Een jaar na de operatie had ik nog steeds pijn. Op de foto's was niet te zien wat die pijn kon veroorzaken. Ik wilde graag van mijn chronische pijn af en struinde het internet af op zoek naar nieuwe inzichten. Daar kwam ik de publicaties tegen van Dr John E. Sarno. Deze Amerikaanse revalidatiearts ontdekte dat de grootste oorzaak van pijn onverwerkte emotie is. Hij noemt het MindBody Disorder. Ikzelf heb het over het MindBody Syndroom. Ik werd direct gegrepen door zijn theorie en de ervaringen van mensen die met zijn theorie aan de slag gingen. Lopen lukte mij niet meer goed door de pijn en fietsen was moeilijk. Dankzij het boek van Dr Sarno; The mindBody Prescription kwam ik erachter dat het grootste probleem angst was die mijn lichamelijke pijn veroorzaakte. Onbewust was ik bang om de pijn los te laten omdat ik dacht dat meer gaan bewegen mij meer problemen zouden opleveren. Het angstpatroon doorbreken heb ik rigoureus aangepakt. Ik ben 2 weken alleen in Spanje gaan fietsen van Burgos naar Santiago de Compastella. Er was tenslotte niets met mij aan de hand dus waarom zou ik niet kunnen fietsen. Dit was de ultieme test, zal mijn pijn verdwijnen door er niet meer mee bezig te zijn. De focus afleiden van de pijn door andere doelen te stellen. De nieuwe focus werd vrijheid en genieten van het onderweg zijn.
Deze fietstocht was voor mij een ommekeer in mijn leven. Al fietsend verdween de pijn. Tegenwoordig loop ik samen met mijn man en onze 2 husky's 5 daagse wandeltochten met de rugzak door Lapland, Schotland, Noorwegen. Meerdere dagen in de week doe ik Yoga en Pilates. Sinds ik de angst voor pijn heb losgelaten en aan de slag ben gegaan met de werkelijk oorzaak is de pijn verdwenen. Het lichaam heeft een krachtig zelfhelend vermogen. Het is de kunst om de emotionele oorzaak achter de pijn te zoeken of het nu gaat om huidklachten, rugpijn, angst en paniek stoornissen, depressie, fybromyalgie.
Verzinnen wij dan onze pijn?
95% van wat we ervaren is onbewust. Maar de pijn die eimand ervaart is echt. Als ik zeg dat de pijn psychosomatisch is zeggen mensen; denk je dat ik zeur ofzo... Nee juist niet, maar de oorzaak ligt vaak ergens anders. Als chronische pijn geen duidelijke lichamelijke oorzaak heeft is de kans groot dat deze veroorzaakt wordt door het brein. Het brein is een zeer krachtig orgaan. In een milliseconde besluit ons brein of het voor pijn, ziekte of blessures kiest of niet. Nog interessanter is de vraag; waarom kiest je brein voor pijn? Pijn is een afleidingsmanouevre dat beschermt tegen emoties die te bedreigend, te heftig voor je zijn. Dus liever de pijn hebben dan voelen wat er werkelijk is. Pijn kan circuleren naar verschillende delen van het lichaam. Dr Sarno noemt dit TMS; Tension Myositis Syndrome. Je kunt bijvoorbeeld hersteld zijn van een stijve nek en later last krijgen van bijvoorbeeld lagerug pijn. De pijn kan ineens weg zijn en zomaar weer terug keren als een pijnpunt getriggerd wordt door een gebeurtenis in je leven. Ik kan mezelf als voorbeeld geven. Mijn man zei; je sport zo veel, kunnen je heupen dat wel aan? Drie dagen erna had ik pijn. Ik moest naar de orthopeed en was doodsbang dat er iets niet goed zou zijn. Het zag er perfect uit. Ik dacht terug aan de opmerking van mijn man. Zijn woorden hadden me onbedoeld teruggebracht naar de pijn van toen.
Your biography becomes your biology
Frieda, intussen heb jij een praktijk waar je mensen begeleidt om te kijken naar de oorzaken van hun pijn. Hoe ga je te werk?
Als mensen bij me komen, leg ik hen uit hoe het mechanisme werkt. Er zijn drie basis emoties die pijn veroorzaken; woede, angst en schuld. Wanneer je die emoties onderdrukt ontstaat er stress in het lichaam en door stress wordt er minder zuurstof naar de weefsels getransporteerd waardoor je pijn voelt. Pijn neemt epidemische vormen aan in de westerse wereld. Voor alles is een medicijn. Zelfs van afwijkingen zoals bijvoorbeeld een Hernia hoef je geen pijn te hebben. Ieder mens heeft afwijkingen zelfs iemand van 20 jaar.
Het is best lastig als je je hele leven hebt geloofd dat je pijn een lichamelijke oorzaak heeft en dat je maar moet leren leven met je diagnose. Oude gedachten en waarheden loslaten daar is moed voor nodig. Ik werk aan denk en gedragsverandering. Wat is de echte oorzaak van je klachten, wat ben je gaan doen, waar ben je in gaan geloven, wat is de rode draad in je leven die stress veroorzaakt. Er is helemaal niet zo veel voor nodig om de waarheid te vinden al lijkt het wel zo. Bereidheid om anders naar je situatie te kijken is de eerste stap. Je bent je hele leven geconditioneerd. Je leert van je ouders, familie, vrienden, leraren wat goed en fout is.
Het is mijn missie om zoveel mogelijk mensen te laten weten dat ze misschien een misdiagnose hebben gekregen. Het lichaam geeft heel duidelijk aan dat er iets veranderd dient te worden en is je gevangenis voor onderdrukte emotionele wonden. Door generaties heen is pijn zelfs besmettelijk. Een man met lage rugpijn vertelde me dat zijn opa, zijn vader, zijn ooms en tantes en zijn broer dezelfde rugklachten hebben, een echte familie klacht. Het is belangrijk naar patronen hieronder te kijken.
Dr Howard Schubiner heeft het over neuropathways. Als je als kind leert fietsen wordt er in je hersenen een draadje aangemaakt van herinnering waar je je hele leven op voort kunt borduren. Je verleert het fietsen nooit. Zo maak je ook draadjes aan voor woede, verdriet, boosheid, angst. Je hebt geleerd, nee niet huilen, kom op sterk zijn. Je geest zit daarna gevangen in de eerst geleerde ervaring. Maar het goede nieuws is dat je je brein opnieuw kunt programmeren door kennis, feiten en inzicht en met enthousiasme oefenen. Onlangs was een jonge dame in mijn praktijk, ze had de ziekte van Pfeiffer. Ze is jaren ziek geweest en haar ziekte is stukje bij beetje haar indentiteit geworden. Ik ben altijd moe, zegt ze. Haar brein heeft een draadje aangemaakt. Vermoeidheid, dat is wie ze is geworden. Ik heb haar geleerd dat ze al lang genzen is. Met gebruik van de kennis van het MindBody Syndrome kan ze nu anders naar haar problematiek kijken. Haar moeder activeert haar en stimuleerd haar om te gaan bewegen en de deur uit te gaan en dat werkt. Ze neemt haar leven weer in eigen hand. Your biography becomes your biology! Het brein is een enorm onderschat orgaan. Het kan je ziek maken en tevens genezen. Door verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen historie kan het lichaam genezen. Je bent zelf de verandering.